رابطه ابعاد وجودی انسان در دانش انسان شناسی بر پایه نقل بخش مهم و مبنایی است. از مهمترین این روابط، رابطه عقل و قلب است. در روایات برای نشان دادن رابطه هستیشناسانه قلب و عقل از سه طرحواره استفاده شده است. طرحواره ظرفیت، طرحواره اسکان و طرحواره معدن. طرحواره ظرفیت نشان میدهد عقل در قلب قرار گرفته اما قرار گرفتن چیزی درون چیز دیگری خود به شکلهای گوناگون صورت میگیرد. دو طرحواره دیگر یعنی طرحواره معدن و مسکن مشخصات دقیقتری از رابطه وجودشناختی عقل و قلب را ارائه میکنند. بررسی معنای اصلی لغت معدن مشخص میکند مراد از آن استقرار و ثبوت است. پس این طرحواره رابطه عقل در قلب را ثبوت و استقرار میداند؛ مانند استقرار مردم در مکانی که از آن خارج نمیشوند. طرحواره مسکن نیز رابطه سکونتی میان عقل و قلب را به تصویر میکشد. به این ترتیب قرار گرفتن عقل در قلب به شکل محیطی است بسته که چراغی در آن روشن است. یعنی قلب محیطی توخالی تصویرسازی شده که در وسط آن عقل قرار گرفته. اطراف عقل با قلب اتصال ندارد و بخشی از عقل از قلب بیرون نزده است. قلب نیز به صورت کامل عقل را احاطه کرده است. اما رابطه ظرفیتی عقل و قلب به شکل قرار گرفتن شیء بی جان در قلب نیز نیست بلکه عقل مانند انسانی دانسته شده که در مکانی مثل خانه سکونت کرده است. بنابراین میتواند در خانه فعالیتها و تأثیراتی داشته باشد.
)